طبق ماده 1011 ق.م غایب مفقودالاثر کسی است که از غیبت او مدت مدیدی گذشته و از او به هیچ وجه خبری نباشد. در این غیبت که از مرگ و حیات غایب خبری در دست نیست، تکلیف حقوق مالی و غیرمالی زوجه او چیست؟ احکام این موضوع قابل بررسی می¬باشد. یکی از مهم¬ترین حقوق مالی نفقه زوجه در ایام غیبت است. بر اساس نظر مشهور فقهای امامیه اگر از غایب خبری باشد، یا اینکه ولی¬ای داشته باشد که نفقه او را بپردازد زوجـه باید صـبر کنـد تا اینکه همـسرش پیــدا شود. هم¬چنین در صورتی که فرد متبرعی به زوجه انفاق کند وی حق درخواست طلاق را ندارد، بلکه باید وضعیت موجود را تحمل کند تا وضعیت همسرش روشن شود. حضرت امام¬خمینی(ره) به پیروی از مشهور فقهای امامیه قائل به این قول می¬باشند. قانون مدنی و قانون امور حسبی نفقه زوجه غایب را به عهده امینی می¬داند که نگهداری و اداره اموال غایب را به عهده دارد. حکم نفقه زوجه¬ای را که توسط حاکم طلاق داده می¬شود می¬توان با توجه به مواد 1109 و 1156 ق.م به دست آورد. در ماده 1129 ق.م می¬خوانیم: «در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجراء حکم محکمه و الزام او به دادن نفقه زن می¬تواند برای طلاق به حاکم رجوع کند و حاکم شوهر را اجبار به طلاق می¬نماید. هم¬چنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه» حکم این ماده درباره مردی که غایب است و بر اثر غیبت او زوجه¬اش بدون نفقه مانده قابل تسری است. این ماده با دیدگاه بعضی از فقها مانند طباطبائی یزدی و خوئی سازگاری دارد. می¬توان گفت این ماده مبتنی بر عسروحرج مفروض است، بنابراین اثبات عسروحرج لازم نیست و با احراز شرایط زن حق طلاق دارد. هم¬چنین طباطبائی یزدی قائل¬اند چنانچه بقاء زوجه بر زوجیت موجب قرار گرفتن زن در معصیت گردد، جایز است، بدون طی شدن مقدمات و گذشتن چهار سال، زن توسط حاکم طلاق داده شود. طلاق زوجه غایب مفقودالاثر ازجمله حقوق غیرمالی زوجه محسوب می¬شود. براساس نظر مشهور فقها و قانون مدنی اگر مرد چهارسال غایب مفقودالاثر باشد، همسر او می¬تواند از دادگاه تقاضای طلاق نماید. انقضاء مدت چهار سال از غیبت زوج در ربط با طلاق زوجه¬ای که در عسروحرج واقع شده از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. مدت تعیین شده در فقه و قانون مدنی طریقیت دارد و نه موضوعیت. در صورتی که شوهر از انجام وظایف زوجیت خودداری ورزد به گونه¬ای که ادامه زندگی زناشویی و بقای نکاح را برای زن به غایب دشوار سازد، به زن حـق داده می¬شود که حتی قبل از انقضاء چهار سال برای طلاق به حاکم مراجعه کند و حاکم شوهر را مجبور به طلاق خواهد کرد. اگر شوهر از دادن طلاق خودداری کند، حاکم به عنوان ولی ممتنع زن را طلاق خواهد داد. از جمله شایع¬ترین موارد درخواست طلاق توسط زن که در اکثر کتب فقهی وارد شده و در قانون مدنی ماده مستقلی (1029) بدان اختصاص یافته است، غیبت طولانی و بی¬خبر شوهر است. کلیدواژگان: غایب مفقودالاثر- زوج- زوجه- نفقه- طلاق- عسروحرج- انقضاء مدت چهارسال.