چکیده پایان نامه: زندگی سیاسی دکتر حسن حبیبی

با آنکه پژوهش در باب حیات سیاسی شخصیت¬هایی که در انقلاب اسلامی ایران دخیل بوده¬اند، می-تواند برخی از زواياي پنهان تاریخ انقلاب اسلامی را روشن سازد؛ اما هنوز علی رغم سپری شدن چهار دهه از این انقلاب، ابعاد شخصیتی، اخلاقی، سیاسی، مبارزاتی و فرهنگی بسیاری از این شخصیت¬ها ازجمله دکتر حسن حبیبی مغفول مانده است. حسن حبیبی (۱۳۹۱-۱۳۱6) یکی از رجال سیاسی مؤثر در تاریخ، فرهنگ و سیاست ایران معاصر است. او در دهه¬ی چهل فعالیت¬های سیاسی و مبارزاتی خود را آغاز کرد و ازجمله حقوق¬دانانی بود که در بحبوحه¬ی انقلاب، به‌فرمان امام خمینی، پیش¬نویس قانون اساسی را تهیه و تدوین کرد. در دوره¬ی پهلوی از مبارزان و اعضای فعال جنبش¬های دانشجویی در اروپا بود و با تلاش و همت خود توانست در سال¬های طوفانی و پرمسئله‌ی قبل از انقلاب، در هدایت فکری و جهت بخشیدن به تلاش¬های دانشجویان ایرانی مقیم اروپا نقش مؤثری ایفا نماید. پس از پيروزي انقلاب اسلامی تا بالاترین رده¬های اجرایی کشور پیش رفت و مسئولیت‌های خطیری را بر عهده¬ گرفت. بااین‌همه، تاکنون پژوهش و تحقیق سامان‌یافته و مدونی درباره فعالیت¬های مبارزاتی او قبل از انقلاب و تداوم زندگی سیاسی در دوران پس از انقلاب صورت نگرفته است. پرهیز شخص حسن حبیبی از رسانه¬، رسانه¬ای شدن و عدم تمایل خانواده او به نشر و تبلیغ اندیشه¬های او سبب شده است تا بر دامنه ابهامات درباره‌ی زندگی سیاسی و عملکرد او بیفزاید. ازاین‌رو، این پژوهش می¬کوشد ضمن بررسی و توصیف ابعاد زندگی سياسي، اجتماعی و اقدامات عملی او بر اساس اسناد و منابع موجود به بخشی از این ابهامات پاسخ دهد. این نوشتار از یک‌سو در پی پاسخگویی به این پرسش است که چرا و چگونه حسن حبیبی به فعالیت-های سیاسی و مبارزاتی قبل و بعد از انقلاب روی آورد و چگونه حیات سیاسی و روند فعالیت¬های سیاسی، اداری و فرهنگی او بعد از انقلاب تداوم یافت؟ پژوهش سرانجام به این نتیجه می¬رسد حسن حبیبی هر چند باهدف اصلاح فرایندهای سیاسی به عرصه مبارزات سیاسی گام نهاد اما همواره از هیاهو و جاه¬طلبی¬های متعارف دنیای سیاست فاصله داشت و می¬کوشید شخصیت ممتاز علمی و جایگاه فرهنگی خود را در طول دوران پرفراز و نشیب انقلاب اسلامی به صورت توأمان حفظ کند؛ از این رو در دهه¬های پایانی عمرش بیشتر از آنکه درگیر فعالیت¬های سیاسی باشد به امور علمی و فرهنگی پرداخت. واژگان کلیدی: ریاست جمهوری، ایران‌شناسی، جبهه ملی، نهضت آزادی، انقلاب اسلامی، امام خمینی