بررسی و شناسایی کتاب های ممنوعه و خوانش انقلابی این کتاب ها و کاوش در یافتن زوایای مختلف سیر نشر و چاپ و توزیع آن طی سال های1342 تا 1362 می تواند بخشی از رویکردهای فرهنگی ریشه های انقلاب اسلامی و روند ایجاد و نشر اندیشه ها و ایدئولوژی انقلابی برای تغییر وضعیت موجود و تعیین خط مشی و شیوه های عملی آنها را روشن نماید . کاوش های کتابخانه ای و اسنادی این موضوع و بررسی و شناسایی کتاب ها و جزوه های ممنوعه این دوران به محقق یاری می دهد تا گستره و کارکرد دقیق و مستند کتاب های زیرزمینی در وقوع این رویداد بهتر درک شود . بررسی ها نشانگر است که غالب کتاب ها و جزوه های ممنوعه نوشته و ترجمه شده دو گفتمان اصلی اسلامی-شیعی و چپ مسیر فکری و عملی انقلاب را هموار کرد و به تعمیق اندیشه ها و استمرار عملکرد انقلابیون یاری رساند . رهبران و نظریه پردازان انقلابی ، نویسندگان ، ناشران ، چاپخانه دارها ، کتابفروشان ثابت و دوره گرد و از این دست ، عاملان و ناقلان مهم و اصلی فرهنگی این تحول انقلابی بودند . مکمل این کارها برنامه ها و سیر مطالعاتی هدفدار انقلابیون جوان و تحصیل کرده بود که جریان و گردش فرهنگی گسترده و عمیقی را باعث شد که در کنار دیگر عوامل و علت ها به شکل گیری نهایی انقلاب مدد رساند . مقابله های همه جانبه ، سختگیرانه و سرکوبگرانه حکومت با این روند راه به جایی نبرد و حتی به ادامه این کار خطیر ، هیجان و انگیزه انقلابی بیشتری را بخشید . در آستانه انقلاب ، چاپ و توزیع میلیونی کتاب های ممنوعه و ادامه آن پس از انقلاب و همین تعداد خواننده علاقمند در بسیج و همسان سازی فکر و عمل انقلابی در جامعه و شکل گیری حکومت انقلابی و عملیاتی کردن ایده های انقلابی ثمر بخش بودند . پس از سال 1362 با تثبیت حکومت انقلابی و تسویه گروه های دیگر و شروع شرایط جنگی این روند رو به تنزل نهاد و تب کتاب های ممنوعه فروکش کرد . کلید واژه ها : کتاب های ممنوعه ، گفتمان اسلامی ، گفتمان چپ ، امام خمینی ، دکتر شریعتی ، تاریخ فرهنگ ، تاریخ کتاب ، پهلوی دوم ، اداره نگارش ، ساواک .