در اندیشه امام خمینی ، حج با ظرفیت ها و کارکرد های اخلاقی ، سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی خود در سطح فردی ، ملی ، جهان اسلام و بین المللی ، جایگاه ویژه ای دارد . امام خميني با ارسال پيام و سخنراني در ايام حج سعي كرد ظرفیت آن را در مبارزه با استعمار و استكبار مطرح و مسلمانان را به كاركردهاي سياسي و اجتماعي مغفول حج در عزت بخشي به جهان اسلام ، مورد توجه قرار دهد . از نظر امام خميني ، حج فضايي براي آگاهي و روشنگري نسبت به اسلام و مسائل جهان اسلام است و برائت از مشركين در راستاي هويت و انسجام بخشي جهان اسلام در مقابل كفر و استعمار به عنوان دشمن مشترك مسلمانان است . افزون بر اين ، حج با تقويت هويت تمدني و رنگ باختن مليت ها همبستگي مسلمانان را در سطح جهان اسلام ارتقا مي دهد . امام خميني از مناسك اخلاقي و عرفاني حج ، تفسيري كاملاً سياسي و انقلابي ارائه مي كنند . افزون بر اين ، حج زمينه بسيار مناسبي براي صدور بيداري اسلامي است و ايمان و اخلاقي كه در پرتو مناسك حج ايجاد مي شود ، عرفاني را تداعي مي كند كه حماسه اي جاودان بيافريند . به طور کلی در این تحقیق کوشش شده ابعاد سیاسی حج از طریق بازخوانی و بازسازی این ابعاد بر اساس مبانی نظری اندیشه سیاسی امام خمینی بررسی گردد . این پژوهش ، مبانی سیاسی حج امام خمینی را در قالب سه دسته کلی تقسیم بندی نموده و سپس به شرح و کاوش در زیرشاخه های آن می پردازد . این مبانی عبارتند از : مبانی هویت یاب حج ، مبانی استعمار ستیز حج و مبانی استبداد ستیز حج . کلیدواژه ها : امام خمینی ، حج ، حج ابراهیمی – محمدی ، روح حج ، حج سیاسی