اين رساله در پي آن است كه به بررسي معنا و مفهوم عرفان بپردازد و تلقي حافظ و امام خميني را، از اين واژه نشان دهد. اين رساله د رچهار بخش ارائه مي‌گردد. بخش اول كه از پنج فصل تشكيل يافته، به بررسي معنا و مفهوم عرفان پرداخته است و ابتدا تعريفي اوليه براي عرفان ذكر شده و بنا به دلايلي اين تعريف، به چهار تعريف افزايش پيدا كرده است. بررسي رابطة ميان عرفان اسلامي و تصوف از فصولي است كه در اين بخش مورد بررسي قرار مي‌گيرد.بخش دوم كه شامل چهار فصل است، به بررسي ماهيت عرفان از منظر حافظ مي‌پردازد. در اين بخش ضمن ذكر آراء عده‌اي از حافظ پژوهان برجستة پيرامون عرفان حافظ، به بررسي نحوة سير و سلوك، تجارب عرفاني و جهان بيني عارفانه حافظ پرداخته‌ايم.بخش سوم اختصاص به آراء و نظرات امام خميني پيرامون ماهيت عرفان دارد كه در سه فصل به بررسي نحوة سير و سلوك، تجارب عرفاني و جهان بيني عرفاني امام خميني پرداخته شده است. البته در اين بخش سخني از رابطة مين نظرية ولايت فقيه و سير و سلوك عرفاني امام به ميان آمده است.در بخش چهارم اما به مقايسه و تطبيق آراء حافظ و امام خميني پرداخته‌ايم و افتراقات واشتراكات را به طور مبسوط نشان داده‌ايم.