پایاننامه پیش رو، موضوع خود را، قیام 15 خرداد 1342 قرار داده و با عنوان «نقش لوطیها در قیام 15 خرداد 1342 با تکیهبر شهید طیب حاجرضایی»، به دنبال پاسخ دادن به این پرسش است که چه علل و دلایلی موجبات رویگردانی طیب حاج رضایی از رژیم پهلوی و همراهی وی با نهضت اسلامی را فراهم نمود؟ کاملاً مشخص است که مراحل پاسخ دادن به پرسش طرحشده، نشانگر زاویه دید محقق نسبت به موضوع پژوهش است و این تفاوت در زاویه دید، تفاوت در پاسخها را در پی دارد. بر همین مبنا، برای پاسخ دادن به این پرسش، در این پژوهش، سعی گردید تا از روزنه اقتصادی و تاریخی-جامعهشناختی به موضوع نگریسته شود و بیشتر آن دسته از عوامل اقتصادی و اجتماعی که زمینه این رویگردانی را مهیا کرد، بازگو گردد. مدعای اصلی این پژوهش نیز در همین راستا مطرح گردیده و این رویگردانی را معلول پس گرفتن امتیازات دادهشده به طیب از طرف رژیم میداند. درنهایت با بررسیهایی که صورت گرفت، این نتیجه حاصل شد که علت فوق بهعنوان یکی از دلایل اصلی رویگردانی طیب از رژیم شاه است و در کنار دلایل سیاسی و مذهبی، قرار گرفتن وی را در کنار نیروی ضد دربار به رهبری امام خمینی(ره)، در قیام پانزدهم خرداد 42 باعث گردیده است. درواقع، گرایش شدید مذهبی طیب و دیگر لوطیان، سبب گرویدن آنان به نهضت اسلامی شد. واژههای کلیدی : لوطیها، طیب حاجرضایی، رژیم پهلوی، کودتای 28 مرداد، امام خمینی (س)، قیام 15 خرداد.