این تحقیق با هدف نسبت‌سنجی میان مفاهیم فرد و جامعه صورت یافته است و سایر مفاهیم مرتبط با آن از قیبل اصالت فرد و اصالت جامعه در قالب فردگرایی و جمع‌گرایی و نیز اصالت مختلط، در بستری تاریخی و تئوریک، مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی علاوه بر اینکه ما را با انواع رویکردهای موجود در رابطه با نسبت فرد و جامعه آشنا می‌سازد، می‌تواند ما را در یافتن رویکرد مناسب و منطقی در این زمینه کمک کرده و به تبع آن بسیاری از مشکلات تئوریک و عملیاتی را که از رهگذر مناقشات موجود در حوزه نسبت‌سنجی میان مفاهیم فرد و جامعه پدیدار می‌شود، مرتفع سازد. این مهم، با مرور نظریات و دیدگاههای اندیشمندان مختلف ممکن خواهد بود. در این راستا، استخراج نظرات امام خمینی(س) در رابطه با نسبت فرد و جامعه، به عنوان رهبر انقلاب و نیز اندیشمندی که دارای آراء مبتنی بر مبانی اسلامی در حوزه‌های مختلف سیاسی، فقهی و عرفانی است، از اهداف مهم این تحقیق است. همچنین تحقیق حاضر با استناد به منابع کتابخانه‌ای و مقلات علمی و به روش توصیفی-تحلیلی نگارش یافته است. یعنی ابتدا دیدگاههای گوناگون راجع به فرد و جامعه تشریح می‌گردد، سپس نسبتهای میان این دو بیان شده و امید آن می‌رود تا از رهگذر این پژوهش، تحلیل مناسبی در مورد رابطه و نسبت فرد و جامعه خصوصاً از دیدگاه امام خمینی(س) به دست آید. اهمیت طرح موضوع نیز از آن جهت است که بن‌مایه و سنگ زیرین دیدگاه‌ها و نظریات سیاسی اندیشمندان از نوع نگرش آنان به مفاهیم فرد و جامعه و نیز نسبت این دو با یکدیگر نشأت می‌گیرد. بنابراین نسبت‌سنجی دربارۀ فرد و جامعه و الزامات و نتایجی که از آن برخواهد آمد، ارتباط تنگاتنگی با مکاتب فکری و مرام‌های سیاسی و اجتماعی دارد. در واقع هر نگرشی به نسبت فرد و جامعه، نوعی تفکر و به تبع آن عملکرد منتج از آن نسبت را دارد. نتایج تحقیق حاضر در دو محور خلاصه می‌شود: در دیدگاههای غربی راجع به نسبت فرد و جامعه، به دلیل افراط و تفریط در فردگرایی و جمع‌گرایی، برخی اندیشه‌های متعادل همچون کامیونیتاریانیسم در حوزۀ اندیشۀ سیاسی و نظریه نقش در جامعه‌شناسی مطرح شده که البته این اندیشه‌ها نیز هنوز نتوانسته‌اند رقبای خود را کاملاً نسبت به ارتباط مفهومی فرد و جامعه از منظر خود متقاعد سازند. اما در نظریات مربوط به اندیشه‌های اسلامی، با وجود برخی اختلاف‌نظرها، نقاط مشترک مهمی وجود دارد؛ همچون توجه توأمان به فرد(یعنی انسان بالقوه) و نیز جمع(یعنی امت اسلامی). البته با بررسی در آراء اندیشمندان مسلمان، خصوصاً امام خمینی(س) می‌توان به این واقعیت پی برد که در نظرات آنان فرد اصالت دارد و جمع ضرورت. یعنی جامعه و تمام ملزومات آن از قبیل دین و سیاست برای سعادت انسان در سایۀ توحید است. کلید واژه‌ها: فرد، جامعه، نسبت‌سنجی، فردگرایی، جمع‌گرایی، اصالت