حقوق در يک تقسيم بندي کلي،به دودسته مالي و غير مالي تقسيم مي شود.خانواده نيز به عنوان يک نهاد حقوقي،هر دو جنبه مالي و غير مالي را واجد است.اما از آنجا که ،خانواده خود يک قرارداد غير مالي است.بررسي حقوق و روابط غير مالي همسران، در آن بسيار حائز اهميت است. حقوق غيرمالي زوجين، يا مشترک ميان آن دو است و يا مانند حقوق ناشي از رياست مرد درخانواده،مخصوص يکي از زوجين است. در هر صورت حقوق غير مالي خانواده،از آنجا که وابستگي شديدي به عرف و اخلاق دارد، در طول زمان،هميشه دستخوش تغييرات زيادي بوده است.و نظرات فقها و انديشمندان هم،از عرف و نگرش غالب مردم زمان آنها، بي تاثير نبوده است. پژوهش حاضر،براين هدف، استوار گرديده است که با مراجعه و تفقه در آيات قرآن و احاديث معتبر اسلامي،حقوق غير مالي زوجين را با توجه به روح و محتواي کلي انديشه اسلام،و نه عرف و سيره مسلمين، که گاه آميخته به تعصبات و ستم هايي عليه زن بوده است، مورد بررسي قراردهد. و بر اين مبنا، حقوق غير مالي مشترک بين زوجين،را به چند فصل کلي حقوق عاطفي (يا به تعبير قانون مدني،حسن معاشرت)، حقوق جنسي و حق وفاداري زوجين تقسيم و بررسي نموده است.نکته ديگراينکه، در بررسي حقوق غير مالي زوجين،بحث رياست خانواده و تعيين حدو حدود آن و تبيين آثار رياست زوج برزوجه نيز، مساله بسيار حائز اهميتي است، که با استفاده از اصول و قواعد اساسي فقه و آيات و روايات متعدد، اين حد و حدود و همچنين آثار رياست مرد در خانواده،بر مباحثي چون تمکين زن، اشتغال او،خروج او از منزل و کشور و همجنين وجود يا عدم تاثير اين رياست بر اقامتگاه و تابعيت و نام خانوادگي زن ، به خوبي روشن گرديده است. معاشرت به معروف،مديريت بر اساس رعايت مصلحت خانواده، و پرهيز از خود رايي و زور مداري، از جمله اصول تحديد کننده حق قواميت و رياست مرد در خانواده مي باشد. کليد واژه ها:حقوق غير مالي،زوجيت،رياست خانواده،حسن معاشرت،نشوز و تمکين