|
|||||||||||||
چکیده: دينپژوهي عنواني است عام براي دانشهاي متنوعي كه هر يك از منظري خاص به بررسي و مطالعهي دين ميپردازند. كلام و فلسفه، اصليترين حوزههاي معرفتي دينپژوهي هستند كه عمدتاً در باب محتواي دين و حقانيت نظري دعاوي ديني به مطالعه ميپردازند. در مقابل، جامعهشناسي (همانند ساير علوم انسانيِ تجربي) اصولاً دغدغهي داوری دربارهي ماهيت و حقانیت محتواي دين ندارد؛ بلكه، عمدتاً در باب نمودها و آثار تحقق دين در عالم خارج (چه در سطح افراد و گروههاي اجتماعي و چه در سطح سيستمها) به مطالعه ميپردازد. در حقيقت، دينپژوهيِ علمي بهطوركلي و دينپژوهيِ اجتماعي يا جامعهشناسي دين بهطور خاص قصد دارند كه واقعيات مذهبي را همانگونه كه در عالم خارج متجلي و متحقق هستند، مطالعه كنند. مطالعهي جامعهشناسانهي دين، مطالعهاي روشمند (با اتخاذ روش علمي) درخصوص واقعيتِ ساخت و فرهنگ دينيِ مردم است. ازاينرو، مطالعهي دين از منظر جامعهشناختي ميتواند دستاوردها و نتايجي در پي داشته باشد كه چه بسا از خلال مطالعات كلامي يا فلسفي در حوزهي دين قابل حصول نباشد. |