چکیده پایان نامه: بررسی ماهیت کیفر ارتداد با رویکردی بر آرای حضرت امام خمینی(س)

در خصوص مفهوم ارتداد، مصادیق آن و کیفیت مجازات مرتد تشتت آرای فراوانی در میان صاحب نظران وجود دارد. به ویژه در پاسخ به این پرسش که «آیا کیفر ارتداد از جمله حدود است یا تعزیرات؟» اتفاق نظری در بین فقها وجود ندارد. در هیچ یک از آیات قرآن کریم سخنی از عقوبت دنیوی مرتد به میان نیامده است، و در هیچ یک از روایات از تعبیر «حد» برای کیفر مرتد استفاده نشده است. اکثر قریب به اتفاق فقهای متقدم از مجازات مرتد با تعبیر «حد» ذکری به میان نیاورده‌اند و برخی از اساطین فقه امامیه و عامه آن را در زمره «تعزیرات» به حساب آورده اند. در مقابل جمع کثیری از فقهای متأخر امامیه من جمله حضرت امام خمینی (ره) کیفر ارتداد را از مصادیق مسلم حدود دانسته‌اند و برای اثبات این مدعای خویش به روایاتی در این باب استدلال نموده اند. لذا در این پژوهش بر آن شدیم تا از طریق مطالعه کتابخانه‌ای، توصیفی-تحلیلی مدارک اولیه و کتب فقهی پاسخی در خور برای کشف سؤال مذکور ارائه نماییم. در پایان این پژوهش نگارنده به این نتیجه می‌رسد که کیفر مرتد حکمی حکومتی بوده و ماهیتی تعزیری دارد و لذا با توجه به شرایط زمان و مکان حاکم شرع می تواند مجازات‌هایی گوناگون برای مرتد تعیین نماید.