خلاصه نشست علمی "منازعه ایران و اسرائیل (ریشه ها و پیامد ها)"

۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۳

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی، در این نشست که در روز سه‌شنبه، 18 اردیبهشت ماه در پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی برگزار شد، دکتر محمد محمودی‌کیا، عضو هیئت‌علمی گروه اندیشه سیاسی در اسلام این پژوهشکده، ضمن تبیین وضعیت منازعه در سه سطح خرد، زیرسیستمی (خاورمیانه‌ای) و سطح نظام بین‌المللی به تشریح پیامدهای منازعه ایران و اسرائیل در دو بازه زمانی کوتاه‌مدت (وضعیت) و بلندمدت (روندها و فرایندها) پرداخت.

 

محمودی‌کیا، در تبیین پیامدهای این منازعه در سطح خرد در دو دوره زمانی کوتاه‌مدت و بلندمدت به موارد ذیل اشاره کرد:

 

الف) پیامدها در سطح کوتاه‌مدت برای ایران:

  1. بازگشت به وضعیت موازنه تهدید و موازنه قدرت در منطقه
  2. ارتقا سطح روحیه اعتمادبه‌نفس در بین دیگر اضلاع محور مقاومت
  3. ارتقای وضعیت و منزلت ایران در جهان اسلام و در میان جریان‌های آزادی‌خواه و عدالت‌طلب در عرصه بین‌المللی

 

ب) پیامدها در سطح کوتاه‌مدت برای اسرائیل:

  1. افزایش سطح نارضایتی و سرخوردگی حامیان دولت مستقر
  2. تعمیق بحران‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی موجود در اسرائیل
  3. احتیاط بیشتر رژیم صهیونیستی در اقدامات جنگ‌طلبانه جاری در منطقه و احتمال تقویت فشارها برای پایان دادن به جنگ جاری در غزه
  4. شکست سیاست پروپاگاندای رسانه‌ای در خصوص قدرت اطلاعاتی و نیز توان نظامی و بازدارندگی اسرائیل در برابر حملات موشکی و سایبری
  5. تشدید وسواس امنیتی درون اسرائیل

 

ج) پیامدها برای ایران در بلندمدت:

  1. بسط قدرت و نفوذ ایران در منطقه
  2. تقویت هماهنگی بین دیگر اضلاع مقاومت با محوریت ایران
  3. کاهش احتمال نزدیک‌شدن به وضعیت جنگی در مواجهه با دیگر بازیگران نظام بین‌المللی و به طور خاص از ناحیه اسرائیل و آمریکا
  4. احتمال امنیتی‌سازی ایران در عرصه بین‌المللی به‌واسطه لابی‌های فعال و قدرتمند اسرائیل

 

د) پیامدها برای اسرائیل در بلندمدت:

  1. افزایش بعد حمایتگری غرب از این رژیم
  2. تداوم و تقویت همکاری‌های نظامی، اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری با چین به‌منظور حفظ موجودیت و امنیت خود از طریق تمسک به الگوی چندجانبه‌گرایی
  3. آسیب‌پذیری در درجات بالاتر در منازعات نظامی احتمالی آتی
  4. تشدید احساسات و تمایلات ضد اسرائیلی در بین جوامع انسانی

 

عضو هیئت‌علمی پژوهشکده امام خمینی در تبیین پیامدهای بحران ایران و اسرائیل در سطح زیرسیستمی به موارد ذیل اشاره کرد:

 

الف) پیامدهای کوتاه‌مدت:

  1. تغییر در موازنه قدرت در میان بلوک‌های قدرت درون منطقه‌ای
  2. تقویت احتمال همکاری‌های امنیتی بین کشورهای عربی در زمینه توسعه سیستم یکپارچه دفاع موشکی
  3. تأخیر در پیگیری و تعقیب سیاست عادی‌سازی
  4. تأثیر بحران‌های انسانی و اقتصادی ناشی از جنگ ویران‌کننده در غزه همچون مسئله آوارگان و... بر پویایی‌های داخلی خاورمیانه

 

ب) پیامدهای بلندمدت:

  1. تقویت روند اجتماعی‌سازی اندیشه مقاومت در منطقه و جهان اسلام
  2. تقویت احتمال نظامی‌شدن هر چه بیشتر منطقه و افزایش تنگنای امنیتی در منطقه
  3. افزایش رقابت‌های تسلیحاتی در منطقه
  4. افزایش حضور نظامی چین در منطقه

 

محمودی‌کیا در بخش پایانی سخنان خود به پیامدهای منازعه ایران و اسرائیل در سطح سیستمی و نظام بین‌المللی نیز اشاراتی داشت که مهم‌ترین مباحث مطرح شده به شرح ذیل است:

 

الف) پیامدهای کوتاه‌مدت:

  1. افزایش اقبال در بین اعراب برای بسط همکاری‌های چندجانبه با چین در کنار توسعه روابط قبلی با آمریکا و غرب
  2. تقویت احتمال امنیتی‌سازی پرونده ایران در مجامع بین‌المللی به‌عنوان عنصر آشوب ساز در نظام بین‌المللی
  3. شناورسازی موقتی بحران از سطح درگیری‌های ژئوپلیتیکی در دریای جنوبی چین به خاورمیانه و اعطای فضای تنفسی برای چین و یا روسیه برای سرعت‌بخشیدن به سیاست‌های راهبردی خود
  4. گسترش پروپاگاندای رسانه‌ای با هدف تقویت سیاست ایران‌هراسی در سطح نظام بین‌الملل

 

ب) پیامدهای بلندمدت:

  1. بسط و تقویت گفتمان ضدسلطه و ضدنژادپرستی در سطح نظام بین‌المللی و ایجاد نوعی قدرت اجتماعی بازدارنده در برابر سیاست‌های تجاوزکارانه هر یک از بازیگران نظام بین‌الملل
  2. تقویت گرایش به چندجانبه‌گرایی در سطح بین‌المللی و تضعیف روزافزون سیاست یک‌جانبه‌گرایی

 

در ادامه این نشست حضار با ارائه دیدگاه‌ها و نیز طرح سؤالاتی در خصوص دیگر جوانب منازعه ایران و اسرائیل و نیز مسئله بحران در غزه به گفت‌وگو و تبادل آرا پرداختند.

 

گزارش تصویری: