به گزارش روابط عمومی پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی، نشست «بررسی ابعاد سیاسی چالش‌های ایران با هنجارهای حقوق بشری نظم بین‌الملل» پیش از ظهر امروز چهارشنبه ۴ تیرماه در سالن نشست های تخصصی این پژوهشکده برگزار شد.
فؤاد ایزدی، استادیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران در این نشست اظهار کرد: در روابط خارجی ایران طی ۴۱ سال گذشته، چالش‌های متعددی در زمینه حقوق بشر وجود داشته و قطعنامه‌ها و تحریم‌های زیادی علیه ایران تصویب شده است. دولت آمریکا برخی دستورات اجرایی نیز داشته که طبق آن دستورات شخصیت‌ها و افرادی در کشور در لیست تحریم‌ها قرار گرفتند.
وی افزود: واقعیت این است که بسیاری از مسئولان تحریم شده و برخی از آنها چند بار به دلایل متعدد تحریم شده‌اند. این شرایط فعلی جمهوری اسلامی ایران است و مربوط به امسال و پارسال یا ده سال قبل نیست، بلکه از ابتدا این ابزارهای اتهامی علیه ایران وجود داشته است؛ به ویژه از زمانیکه نفوذ منطقه‌ای ایران گسترش پیدا کرد، تحریم‌های مرتبط با تروریسم رواج پیدا کرد، اما تحریم‌های حقوق بشری از ابتدای انقلاب اسلامی وجود داشته است.
استاد دانشگاه تهران گفت: در متون غربی ادبیات گسترده‌ای داریم که نشان می‌دهد چگونه از ابزار حقوق بشر برای رسیدن به اهداف سیاست خارجی استفاده شده است. بنده پیشنهاد می‌کنم پروژه‌ای تحقیقاتی به کتاب‌شناسی حقوق بشر درباره ابزار شدن حقوق بشر برای پیش بردن سیاست خارجی اختصاص دهید. برخی از نهادهای حقوق بشری هم در جهان وجود دارند که علیه چنین جریاناتی موضع گرفته‌اند. یکی از ضعف‌هایی که شاید در کشور وجود دارد، این است که این نوع دوم کار به میزان کمتری مورد توجه قرار گرفته است.
ایزدی بیان کرد: زمانیکه گزارش حقوق بشر در آمریکا منتشر می‌شود، روی آن مانور نمی‌دهند، اما وقتی پای حقوق بشر در ایران به میان می‌آید، به ابزاری برای تحریم ملت ایران تبدیل می‌شود. درباره اینکه چرا این وضعیت را پیدا کرده‌ایم که حقوق بشر به ابزاری علیه ما تبدیل می‌شود، باید گفت که این به ماهیت جمهوری اسلامی ایران مربوط است.
وی افزود: در یمن حقوق بشر نقض می‌شود، اما برخی از همین کشورهای اروپایی یا آمریکایی مستقیماً از آن حمایت می‌کنند. این ناقضان حقوق بشر که عملکرد خودشان بسیار مشکل‌دار است، علیه ما موضع می‌گیرند. زمانیکه انقلاب اسلامی پیروز می‌شود، در سالگرد انقلاب، روزنامه واشنگتن‌پست گزارشی بلند با عنوان «چه کسی ایران را از دست داد؟» منتشر کرد. این نشان می‌دهد که به ایران به مانند مِلک پدری نگاه کرده‌اند.
این کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد: الان در اتحادیه اروپا گفته می‌شود حکم اعدام نباشد، اما حکم اعدام در اسلام وجود دارد و نمی‌توانیم آن را برداریم. البته حتی در آمریکا هم وجود دارد. یا در مورد حقوق همجنس‌گرایان تضادهای بنیادین با غربی‌‌ها داریم.
ایزدی گفت: بنابراین در برخی از حوزه‌ها هیچ کاری نمی‌شود کرد، اما برخی قوانین که بی‌جهت باعث ایجاد حاشیه می‌شوند را می‌توان اصلاح کرد و این نیاز به کار بیشتری دارد. نکته دیگر این است که در حوزه حقوق بشر همیشه عادت کرده‌ایم که حالت پدافندی داشته و صرفاً به دنبال دفاع کردن باشیم، اما معتقدم که ما باید حالت آفندی هم داشته باشیم. در آمریکا هزاران نفر در ایام اخیر زخمی شدند و خود آقای ترامپ هم به این موضوع اشاره کرد، اما آیا ما به اندازه کافی به این موضوع پرداخته‌ایم؟
استاد دانشگاه تهران در پایان سخنان خود گفت: یکی از دلایل درگیری‌های اخیر تغییر دموگرافی در آمریکا است. تعداد رنگین‌پوستان در آمریکا دائما زیادتر می‌شود و ترامپ هم علیه آنها موضع گرفته است. معتقدم با این تغییر دموگرافی، آن پیش‌بینی‌هایی که امام خمینی(ره) در مورد نظام سرمایه‌داری داشتند، به حقیقت خواهد پیوست.
همچنین در ابتدای این نشست، محمد محمودی‌کیا، عضو هیئت علمی گروه اندیشه سیاسی در اسلام از پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی، ضمن خیر مقدم به حضار، اظهار کرد: چالش‌های سه‌گانه اصلی ایران با نظام بین‌الملل، شامل چالش‌های حقوق بشری، برنامه هسته‌ای و موشکی است که موضوع حقوق بشری سابقه بیشتری دارد و به سال‌های ابتدای انقلاب بازمی‌گردد. ما از ۳۳ سند بین‌الملل الزام‌آوری که در زمینه حقوق بشر موجود است، ۱۹ مورد را تصویب کرده‌ایم که فقط دو مورد از آنها را با حق شرط پذیرفته‌ایم.
وی افزود: اولین قطعنامه حقوق بشری مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۹۸۵ علیه ایران تصویب شد و از سال ۱۹۹۳ تا سال ۲۰۱۹، تعداد ۳۱ قطعنامه درباره نقض حقوق بشر در ایران از سوی مجمع عمومی صادر شده است. گزارشگران ویژه‌ای در مورد ایران نیز منصوب شدند که قریب به ۸۸ گزارش در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران ارائه داده‌اند. در کنار آن ۱۴ گزارش نیز دبیر کل سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران ارائه داده است.
محمودی‌کیا بیان کرد: بازیگر دوم در این زمینه اتحادیه اروپا به عنوان پیش‌قراول تحریم‌های حقوق بشری علیه ایران است. پارلمان اروپا ۳۵ قطعنامه علیه وضعیت حقوق بشر در ایران و ریاست اتحادیه ۳۰ بیانیه در این مورد داده است. در این قطعنامه‌ها عمدتاً در مورد مجازات اسلامی با تأکید بر اعدام و سنگسار، نقض آزادی‌های بنیادین، هولوکاست، فتوای حضرت امام خمینی(ره) در مورد سلمان رشدی، حقوق زنان و آزادی همجنس‌گرایان بحث شده است.